Ábyrgðin er mikil, sagan mun dæma; ekki undirrita!

Af hverju á Alþingi ekki að samþykkja Icesave samkomulagið?

 

Í fyrsta lagi vil ég taka undi með skáldinu þegar hann sagði að þetta snérist ekki um hvort samningurinn væri góður eða slæmur heldur væri þetta einfaldlega rangur samningur.

 

Af hverju? – Jú, Íslendingar hafa undirritað samkomulag um tryggingarsjóð innistæðueigenda og á hann að tryggja innistæður að lágmarki tuttugu þúsund evrur. Um þetta er ekki deilt. Bretar og Hollendingar hafa, hins vegar, greitt einstaklingum, öðrum en fagfjárfestum innistæður sínar að fullu og eiga þar með forgangskröfur í þrotabú Landsbanka Íslands hf. (ég hef ekki fengið það á hreint hvort þetta gildir einnig um sveitarfélög, stofnanir og félagasamtök og ekki séð það opinberlega að svo sé ekki). Þetta þýðir m.a. að minna verður til skiptana fyrir íslenska sparifjáreigendur sem ekki hafa fengið greitt nema hluta síns sparifjár úr peningamarkaðsreikningum. Þetta þýðir, að á einn eða annan hátt, eru íslendingar að greiða meira en þeim ber, sem þjóð, vegna tryggingarinnistæðu samningsins.

 

Það er óvíst að það standist lög að mismuna sparifjáreignendum á þennan hátt. Þannig getur íslenska ríkið og þrotabú Landsbankans átt yfir höfði sér lögsóknir frá fagfjárfestum og öðrum sparifjáreigendum en einstaklingum, með ófyrirsjáanlegum afleiðingum, kostnaði og breytingu á forgangi í þrotabúið.

 

Þetta snýr beint að lagatæknilegum atriðum varðandi tryggingarinnistæður en það er, ekki síður, vont við þetta samkomulag, að verið er að blanda saman tvennum afar ólíkum þáttum. Annars vegar því sem snýr að þrotabúi Landsbanka Íslands hf. og, hins vegar, milliríkjasamskiptum. Þegar talað er um að leysa deilumálið fyrir dómstólum þá er sagt að slíkt sé ekki hægt þar sem fullvalda ríki geti ekki stefnt öðru fullvalda ríki fyrir dóm nema með samþykki viðkomandi ríkis. Það er búið, með þessu samkomulagi, að setja samasemmerki milli Landsbanka Íslands hf. og íslenska ríkisins og málið orðið að deilu milli Íslands, annars vegar, og Hollands og Bretlands, hins vegar. Hér má vera að afdrifaríkustu mistökin liggi hjá íslenskum stjórnvöldum, sem voru þá að yfirtaka bankana í stað þess að láta þá einfaldlega fara í þrot og láta búin sæta eðlilegri þrotameðferð og þá sem einkamál fyrir dómstólum. Ég skil ekki enn rökin fyrir því að ríkisvæða bankana, hvað þá alla þrjá. Það verður þó að líta til þess að um svo stórar einingar í hagkerfi Íslands og svo stórvægileg gjaldþrot að um kerfishrun var að ræða og verður því að taka tillit til þess. Ég held því fram að við Íslendingar eigum að standa á því að fá fram algeran aðskilnað milli þeirra ágreiningsefna er snúa að þrotabúi Landsbanka Íslands hf. og íslenska ríkisins og engan samning gera sem ekki gengur út á það.

 

Áður en ég samþykki þetta Icesave samkomulag og þá lántöku sem því fylgir vil ég vita hvers vegna verið sé að taka það lán. Er verið að taka lán til að greiða erlendum sparifjáreigendum (í raun breska og hollenska ríkinu)? Er verið að taka lán til að greiða umfram það sem ber að greiða vegna innistæðu trygginganna og þá hvers vegna? Væri ekki eðlilegt að láta eignir Landsbanka Íslands hf. sem greiðslur. Það ætti að tryggja að sem hæst verð fengist fyrir eignirnar.

 

Það á ekki að þvinga íslenska ríkið til að taka lán. Það, eitt og sér, fyrir mér, er aðför að sjálfstæði. Það er, í sjálfu sér afskipti af innanríkismálum. Það eitt og sér eru rök gegn því að samþykkja Icesave samkomulagið.

 

Það er afar hæpið að íslenska ríkið geti staðið í skilum. Það hafa aðrir reiknað út og ætla ég ekki að fara nánar út í það hér. Það er alger forsenda fyrir því að ég samþykki að setja þak á greiðslubyrðina.

 

Kerfishrun; það hafa fjölmargir aðilar bent á þá staðreynd að samkomulagið um tryggingarinnistæður getur ekki náð yfir aðstæður sem fela í sér kerfishrun eins og átt hefur sér stað á Íslandi. Því eru íslendingar, í raun, ekki einu sinni bundnir af því samkomulagi.

 

Sanngirnissjónarmið; hér þarf ég varla að útlista neitt, fyrir mér liggur það í augum uppi.

 

Að lokum, og það er, að mínum dómi eitt veigamesta atriðið, að minnsta kosti hvað snýr að okkur íslendingum sjálfum. Það samkomulag sem við gerum við Breta og Hollendinga á að kveða á um að endurgreiðslur á Icesave innistæðum tengist endurheimtum á því fé. Eins og ég hef margítrekað hér áður: peningar hverfa ekki, þeir færast bara úr stað. Það þarf að fá það á hreint hvað varð um féð á þeim fáu mánuðum sem Icesave starfaði. Ef að samkomulag við Breta og Hollendinga er bundið þessum skilyrðum þá fengjum við þá til samstarfs við okkur við rannsóknina á stærsta fjárdrætti íslandssögunnar og þó víðar væri leitað. Það þarf að vera hagur allra þriggja þjóðanna að endurheimta féð, fjármálakerfið er alþjóðlegt, bankinn starfaði á alþjóðavísu, samkvæmt alþjóðasamningum og fór eftir alþjóðlegum reglum. Það er hugsanlegt að féð hafi “horfið” út í heim – af hverju á það einungis að vera íslendinga að endurheimta?

 

Ein rökin fyrir því að undirrita samkomulagið er að annars muni Ísland einangrast. Ég kaupi það ekki. Ef að vilji íslendinga er klár til þess að gera upp þrotabúið þannig að sem mest fáist upp í kröfur, hvers vegna ættum við þá að eiga á hættu að einangrast? Það að undirrita ekki þetta vonda samkomulag þýðir ekki það sama og að við ætlum ekki að sjá til þess að kröfuhafar fái sitt eða sem mest. Að setja dæmið upp þannig að valið liggi milli þess að undirrita þetta vonda samkomulag eða einangrast ella er rangt, en ef að satt er þá liggur eitthvað annað og meira að baki en kröfur í þrotabú Landsbanka Íslands og því, í sjálfu sér, vægast sagt vafasamt að undirrita.

 

Kæru þingmenn, fulltrúar þjóðar – ekki undirrita!

 

 

 

Athugasemdir

[Haraldur Hansson, 1.7.2009 kl. 14:28]

Fín samantekt og skýr framsetning. Ég tek undir þetta allt.

[Offari, 1.7.2009 kl. 14:34]

Mér finnst það ætti að koma fram hvað það er sem kúgar okkar þingmenn til að samþykkja þennan æsseifsfjanda. Það er verið að leina okkur einhverju ennþá verra. 

[Marteinn Unnar Heiðarsson, 1.7.2009 kl. 22:29]

Við vitum alveg hverju er verið að leina okkur !!! það er draumurinn hennar Jóhönnu og co,ef þau samþykkja ekki þessa nauðungarsamninga þá ekkert ESB,og okkur skal fórnað fyrir það.Byltingu strax burt með þessa stjórn..

Áfram Ísland ekki ESB

[Eggert Guðmundsson, 2.7.2009 kl. 00:09]

Ég held að allir Íslendingar eru sammála um að við eigum ekki að greiða þessar innistæður Breskra og holleskra einstaklinga.  En málið er að  við þurfum að gera það amk. til að byrja með.

Þess vegna á íslenska ríkið að lána tryggingasjóðnum Ísl. krónur og hann greiðir þessa skuldbindingu til þeirra með þeim krónum. íslenska ríkið á ekki að gefa ábyrgð á einhverri upphæð sem er undir hælinn lagt hvort upphæðin fáist greidd eða ekki. Lögin heimila þetta ekki.

Áðúr en þetta lán er veitt til tryggingasjóðsins þá verður Íslenska ríkið að vera komið með skriflega staðfestingu frá kröfuhöfum LÍ þess eðlis að tryggingasjóðurinn eigi forgangskröfur í eignir LÍ  Bretlandi. Ekki fyrr en þessi yfirlýsining liggur fyrir er ekki hægt fyrir íslenska rikið að lána tryggingasjóðnum peningana.