Efnahagsstrķšiš um Ķsland
28.6.2009 | 11:30
Mér žykir, į margan hįtt, undarlegt hve margir viršast ekki getaš hugsaš sér, ekki einu sinni sem möguleika, aš Ķsland sęti nś efnahagslegum įrįsum. Žaš er merkilegt žegar mašur minnist į žann möguleika, aš į bak viš žennan žrżsting til aš taka į sig allar žessar gķfurlegu skuldbindingar séu miskunnarlausir einstaklingar sem įsett sér hafi aš nį tökum į žeim miklu aušlindum sem į Ķslandi leynast. Yfirleitt eru žeir, sem neita žessu, einstaklingar sem eru rökhyggjufólk, og ęttu žvķ aš minnsta kosti aš geta hugleitt žann möguleika, aš į bak viš žann ofuržrżsting sem į okkur ķslendinga er settur til aš greiša alla žessa milljarša ķ vexti, liggi einhverjar hvatir ašrar en eitthvert réttlęti sem aušsjįanlegt er öllum öšrum en Ķslendingum.
Mér var einu sinni kennt žaš, į góšum staš, aš žaš eitt vęri heimska aš afskrifa eitthvaš fyrirfram og įn ķhugunar.
Ég vil žvķ hér, varpa fram einni mynd og bišja fólk um aš hugleiša, hvort ekki gęti veriš, svona eins og möguleiki, į aš eitthvaš gęti veriš til ķ aš nokkuš žvķ lķkt sé aš gerast.
Žaš eitt er vķst aš fįir viršast įtta sig į žvķ sem er aš gerast. Ķsland, sem veriš hefur mešal rķkustu žjóša heims, meš nęr skuldlausan rķkissjóš og velferšarkerfi sem viš höfum stįtaš okkur af, er allt ķ einu aš skipast į bįs mešal žjóša sem viš höfum merkt sem žrišja heims. Žetta er aš gerast svo skyndilega aš menn eru engan veginn meš į nótunum. Žessi gķfurlegi višsnśningur er svo mikill, og svo hrašur og žaš vegna örfįrra einkafyrirtękja aš menn hreinlega trśa žessu ekki; sérstakleg ekki žar sem aš allt er ķ raun viš žaš sama hjį okkur. Viš erum enn aš veiša nokkurn veginn žaš sama af fiski. Viš höfum enn ašgang aš fallvötnunum og eigum allnokkrar virkjanir. Enn er heitt vatn undir fótum okkar og feršamenn flokkast til landsins sem aldrei fyrr. Af hverju erum viš žvķ aš fara į hausinn?
Nś kemur aš myndinni sem ég vil draga upp. Fjölmargir, sem vilja brynja sig gegn sögusögnum og samsęriskenningum hafa opinberlega neitaš žvķ aš skuldsetning ķslendinga, sem žjóšar, eigi sér nokkra śthugsaša utanaškomandi įstęšu. Žeir slį algerlega skollaeyrunum viš žvķ žegar menn koma fram į sjónarsvišiš, menn eins og John Perkins, sem višurkenna aš hafa haft žann einan starfa aš skuldsetja žjóšir sem hafi yfir veršmętum aušlindum aš rįša. Žaš er žó stašreynd aš margt er lķkt žeim ašstęšum sem téšur Perkins lżsir ķ sinni įgętu bók Confessions of an Economic Hit Man (Jįtningar Hagfręši Moršingja) og žvķ sem er aš gerast į Ķslandi ķ dag.
Žegar litiš er til žess aš olķuforši jaršarinnar er aš žverra og menn farnir aš lķta į ašrar leišir til orkuöflunar, samfara žvķ aš Ķsland er rķkt af beislanlegri orku, įsamt žvķ aš efnaš land eins og Ķsland, sem ķ sjįlfu sér er hagfręšilega heilbrigt, er nś ķ undarlegum efnahagsvandręšum, sem merkilegt nokk koma ķ kjölfariš į misheppnašri tilraun efnamanna til aš sölsa undir sig orkufyrirtęki (hver man ekki eftir Geysir green og REI?), žį fer alla vega um mig hrollur.
Ég veit aš til eru menn, valdamiklir, rķkir menn, žarna śt ķ heimi sem sętta sig ekki viš aš nį ekki sķnu fram. Sömuleišis veit ég aš til eru menn sem ganga fyrir žvķ aš gera eitthvaš, bara af žvķ aš žaš er hęgt og aš nį yfir rķki og aušlindum žess er bara markmiš ķ sjįlfu sér. Ég veit žetta vegna žess aš žetta hefur komiš ķ ljós t.d. ķ Indónesķu og fjölmörgum žróunarlöndum, og ég veit žetta vegna žess aš ég žekki mannlegt ešli. Žvķ spyr ég fólk nś, į Ķslandi įriš 2009: Er eitthvaš frįleitt aš einhver hafi einsett sér aš knésetja Ķsland og komast yfir aušlindir žess? Er hugsanlega mögulegt aš einhver hafi įsett sér aš gera Ķsland aš tilraun til aš knésetja žróaš rķki, svona til aš sjį hvort ekki vęri hęgt aš leika žrišjaheims leik į slķkt rķki? Ķsland er lķtiš land og aušugt. Žaš er gott aš nį til elķtunnar og tengslin milli manna eru svo žétt aš alls stašar annars stašar ķ heiminum kallar slķkt į spillingu sem aušvelt er aš spila meš.
Ef aš ég hefši svo mikil völd, ętti žaš mikiš fjįrmagn, aš söfnun žess vęri mér engin fróun lengur, og ef ég vildi sżna sjįlfum mér hversu valdamikill ég vęri, sjį hverju ég gęti virkilega įorkaš; ef aš ég vildi hafa įhrif į heimssöguna meš žvķ aš knésetja žróaš rķki žį myndi ég velja Ķsland.
Og trśiš mér, slķkir menn eru til.
Flokkur: Stjórnmįl og samfélag | Facebook
Athugasemdir
Sżnist aš rķo tinto hefi heldur betur komist ķ feitt nś žegar, fann žetta hjį marķu kęrri bloggvinkonu.
http://mariakr.blog.is/blog/mariakr/entry/904298/
Frķša Eyland, 28.6.2009 kl. 12:09
Hver vill knésetja Ķsland og hvers vegna? Eru viš ekki annars bśin aš žvķ sjįlf.
Finnur Bįršarson, 28.6.2009 kl. 12:20
Hver Finnur - ég eša žś, eša allur almenningur?
Žór Ludwig Stiefel TORA, 28.6.2009 kl. 12:39
Śtrįsarböšlarnir 40 talsins, eru menn virkilega bśnir aš gleyma žeim sem sökktu Ķslandi.
Finnur Bįršarson, 28.6.2009 kl. 17:02
Žór, tek heilshugar undir žennan pistil.
Heimskasta spurningin er sś sem aldrei er spurš.
Set allar bremsur į fyrirętlanir žessa kanadķska leppafyrirtękis sem lżsir įhuga sķnum aš eignast orkufyrirtęki Sušurnesjamanna.
300.000 manna žjóš er ekki stór biti aš gleypa eša glepja meš fagurgala. Žetta eru sérfręšingar ķ oršagjįlfri.
Tortryggnin er bókstaflega aš kęfa mig, nś žegar allar aušlindir Ķslands viršast vera komnar į śtsölu.
Jennż Stefanķa Jensdóttir, 28.6.2009 kl. 18:01
Žaš var vissulega aušvelt aš gleypa okkur en mig grunar aš žaš verši erfitt aš kingja. Žaš hefur enginn spur hvert peningarnir fóru. Skuldirnar eru mun meiri en svo aš hęgt hafi veriš aš eyša žeim į svona stuttum tķma. Hvar eru peningarnir?
Offari, 28.6.2009 kl. 20:10
Sjįšu til Žór, žaš žarf engin frekari rök en žau aš žegar ein stjórnvöld ž.e. žau ķslensku, leyfa žegnum sķnum aš ręna alžżšu annars rķkis žį krefjast žeirra stjórnvöld endurgreišslu fjįrins, -žó ekki sé nema į hįlfu žżfinu (uppaš 20.887 evrum į reikning) og byrja borga eftir 7 įr. - Žaš žarf engar samsęriskenningar um ašra žjófa en žessa, žį sem viš sjįlf köllušum hreykin śtrįsarvķkinga og monntušum okkur af strandhöggum žeirra į erlendri grundu žar sem žeir aušvitaš ręndu alžżšuna eins vķkinga er sišur.
Engir ašrir en viš sjįlfir ķslendingar stofnušum og leyfšum Icesave-reikningana, žaš var ekkert samsęri vondra śtlendinga um žaš, - žaš var bara „tęr snilld“ Sigurjóns ķ Landsbankanum sem svo fékk halelśja hjį öllum ķslenskum stofnunum og einstaklingum sem meš mįliš fóru.
Helgi Jóhann Hauksson, 28.6.2009 kl. 21:32
Helgi, žegar žaš er veriš aš tala um alžżšuna ķ Hollandi og Bretlandi žį grunar mig aš stęrsti skašinn liggi hjį sveitafélugum og lķfeyrissjóšum žar sem litlir kallar meš bindi voru aš leika sér meš fjįrmuni og fjįrfesta ķ įhęttumeiri fjįrfestingum til žess aš fį betra ROI (Return on investment) ķ žeim eina tilgangi aš hękka sķna eigin bónusa. Žaš er nefnilega ekki bara į Ķslandi sem menn hafa veriš aš flippa śt ķ fjįrmįlageiranum. Ég ętla ekki aš taka įbyrgš į sišleysi allra fjįrfesta ķ Evrópu takk fyrir takk!!!
Hippastelpa, 28.6.2009 kl. 22:43
Góšur pistill Žór, sem er ķhugunarinnar virši. Žó ekki sé til annars en aš lįta stjórnmįlamennina ekki eina um sannleikann.
Žaš er allavega sérstakt aš Geysir Green skuli hafa poppaš upp nśna hjį eins heišarlegum "mönnum" og Canada byggja. Sem eru tilbśnir aš taka į sig einungis įhęttužįttinn ķ orkuišnaši žeirra Sušurnesjamanna.
Žaš eitt ętti aš vera tilefni ķhugunar hjį mešalgreindum rökhyggjumanni sem telur sig lausn viš samsęriskenningar.
Magnśs Siguršsson, 28.6.2009 kl. 22:57
Įgętis ķhugun. Mér er enginn efi aš ESB ętlar sér aš innlima Ķsland og beitir ķ žvķ skyni öllum rįšum. Eru meš įróšursmenn į launum hér ķ skólakerfinu og vķšar.
Žaš veršur erfitt aš verja fullveldi Ķslands fyrir žeim sem og ķslenskum peningapśkum sem vilja "sjį hvaš er ķ boši" eins og götuhórur žar sem allt er fallt fyrir aurinn.
Haukur Nikulįsson, 29.6.2009 kl. 08:40
Hér hafa margar įhugaveršar įbendingar komiš fram og mig langar aš leggja ašeins orš ķ belg. Til aš byrja meš Finnur, žį legg ég til aš žś lesir bók Perkins. Hann fer žar yfir žaš hvernig kerfisbundiš var spilaš meš gręšgi elķtnanna ķ žeim löndum sem alžjóšafyrirtęki höfšu komiš auga į og vildu nį til. Žessir svoköllušu "śtrįsarvķkingar" eru einmitt hluti žeirra sem spilaš var meš hér. Ķ hverju landi er lykillinn aš, žaš sem kallaš er į ensku "business leaders" į sveif meš fléttunni. Žessir einstaklingar efnast gķfurlega mikiš persónulega į mešan žjóšir žeirra koma sér ķ skuldafen. Žaš sem veršur aš lķta til ķ žessu sambandi er ašgengi efnaelķtunnar aš "ódżru" lįnsfé. Viš erum farin aš sjį žaš nś aš allur žessi óskiljanlegi aršur sem var į öllum žessum "Group" fyrirtękjum var ekkert annaš en lįnsfé eša söluhagnašur hluta (einmitt žaš sem veriš er aš dęma Madoff fyrir vestur ķ BNA). Žaš er vitaš mįl aš ašalvandręši Ķslands ķ dag mį rekja til žess hversu stórir bankarnir voru og hversu skuldsettir žeir voru. Allt gekk ķ lyndi į mešan hęgt var aš velta skuldunum įfram og "endurfjįrmagna" dęmiš. En allt ķ einu skall allt ķ lįs, elķtan hafši aušgast gķfurlega į žvķ aš greiša sér milljarša ķ arš sem ekki var raunverulegur, heldur ķ raun lįnsfé og fyrirtękin falla; sem žżšir aš, į einn eša annan hįtt, falla skuldirnar į žjóšina. Eftir stendur aš fįir einstaklingar, sem hafa komiš fé sķnu fyrir ķ skattaparadķsum, eru rķkir en žjóšin ofur skuldsett. Ašalmįliš er aš; jį žessir "vķkingar" sköpušu vandann en žeir voru bara nytsamir heimskingjar sem notašir voru til aš skuldsetja žjóšina sem slķka. Žetta ętti lķka aš svara žér Helgi Jóhann.
Ég vil einnig leggja įherslu į hvaš Hippastelpan er aš benda į. Hśn er aš benda į ašalatrišiš varšandi Icesave. Tryggingainnistęšusjóšurinn nęgir til aš dekka nįnast allar skuldbindingarnar er varšar einstaklinga. Eftir stendur stórar upphęšir sem sveitafélög og, oft į tķšum, opinberar stofnanir lögšu inn. Žetta er ekki tryggt meš lögum eša samningum og tóku žvķ Bretar og hollendingar į žaš rįš aš greiša žetta aš fullu og vilja sķšan fį forgangskröfu į žrotabś Landsbankans hf. Hér er mikilvęgt aš menn sjįi pólitķkina ķ žessu. Žetta er annaš mįl en aš veriš sé aš tryggja sparifé einstaklinga. Žaš var mešvituš stjórnvaldsįkvöršun aš leggja fé inn į Icesave žar sem žaš įtti aš gefa góša įvöxtun, en hęrri įvöxtun fylgir alltaf meiri įhętta. Žannig veršum viš aš lķta til žess aš bresk stjórnvöld (žó į sveitastjórnarstigi sé) sįu fram į tapaš fé en eru aš tryggja endurheimtingu meš žessu svokallaš Icesafe samkomulagi. Žetta er svo allt fyrir utan žaš aš viš žurfum aš greiša vexti af lįni sem viš veršum aš taka til aš fį önnur lįn til aš tryggja "stöšugleika" krónunnar.
Žaš sem ég vildi benda į, aš lokum, er žetta sem loksins er fariš aš heyrast (einungis ķ undirmįli žó) er žaš sem kallaš er įhlaup. Sagt hefur veriš aš Bretar og Hollendingar taki žaš ekki ķ mįl aš reka Icesave mįliš fyrir dómi vegna žess aš slķkt gęti gefiš tilefni til įhlaups į evrópska bankakerfiš; og žį spyr ég vantrśaša: Hver haldiši aš muni gera žessu įhlaup?
Žór Ludwig Stiefel TORA, 29.6.2009 kl. 09:54
Žaš er mun ódżrara aš heyja efnahagsstrķš heldur en strķš meš vopnum!
Kjartan Pétur Siguršsson, 29.6.2009 kl. 10:08
Nei Žór, sveitarfélög, lķknarfélög, stofnanir sem og allir ašrir sem teljast atvinnufjįrfestar fį ekkert frį tryggingasjóšnum og heldur ekkert frį breskum eša Hollenskum stjórnvöldum. Žessvegna eru žeir lķklegastir til aš höfša mįl til aš krefjast sömu mešferšar og ķslenskir sparfjįreignedur fengu ž.e. allt sitt óskert.
ŽAš sem Bretar og Hollendingar (stjórnvöld) greiddu umfram tryggingaupphęšina eru inneignir einstaklinga sem ekki teljast atvinnufjįrfestar. - Ž.e. ekki sveitarfélaga, lķknarfélga, lögrglu eša annarra slķkra.
Helgi Jóhann Hauksson, 30.6.2009 kl. 05:37
Žaš skiptir engu mįli ķ raun Helgi, hvort um er aš ręša einstaklinga eša sveitarfélög - ašalatrišiš er aš veriš er aš tryggja meira en tryggingarsjóšur og samkomulag žar um kvešur į um - eitthvaš sem lendir vęntanlega į ķslenska rķkinu, vegna ašgerša Breska og Hollenskra stjórnvalda.
Žór Ludwig Stiefel TORA, 30.6.2009 kl. 18:13
Bęta viš athugasemd [Innskrįning]
Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.